Beter ziekenhuis dankzij geïntegreerde bouw

Ziekenhuizen die een nieuw gebouw of een ingrijpende renovatie willen realiseren, moeten hun bouwplannen gefinancierd krijgen. Door gewijzigde regelgeving staat het rijk niet meer garant en zijn de banken veel voorzichtiger geworden; er wordt gevraagd om een gedegen businesscase. Bovendien prijst een ziekenhuis zich uit de markt als de kapitaallasten, die worden doorberekend in de tarieven, te hoog worden. Alle reden om te kijken hoe de bouw of renovatie van een ziekenhuis zo voordelig mogelijk kan worden gerealiseerd.

Integratie vergroot meer dan alleen economische voordelen

Met een traditionele aanbesteding vallen weinig kostenvoordelen te behalen. Geïntegreerde contracten waarbij ontwerp, bouw en onderhoud zijn gecombineerd, bieden hiertoe meer mogelijkheden. Dit komt onder andere doordat het opdrachtnemende consortium de verschillende partijen betrekt in het ontwerp. De kennis van deze partijen op het gebied van bijvoorbeeld technische instandhouding, energiebeheer en schoonmaak wordt dan optimaal benut. Denk aan energiebesparende keuzes, materiaalkeuzes en de opzet van het ontwerp waardoor  onderhoudskosten dalen en de levensduur wordt vergroot.

Belang bij levensduurkosten

Bij een traditioneel contract houdt het belang van de opdrachtnemer in principe op na de oplevering van het bouwproject. De gebruiksduurkosten zijn voor de aannemende partij niet van belang en kunnen daardoor hoog oplopen. Bij een DBM-contract heeft de opdrachtnemer wel degelijk belang bij lage levensduurkosten en wordt bij het design beter nagedacht over de consequenties voor het onderhoud.

Projectleider Michel Molenaar groeit als expert

Het HagaZiekenhuis in Den Haag heeft als eerste ziekenhuis in Nederland een DBM-contract afgesloten, en dit voor 20 jaar. Het consortium VolkerWessels heeft bovendien de opdracht gekregen met een architect te werken die nog nooit een ziekenhuis heeft ontworpen. Voor projectleider Michel Molenaar kent de nieuwbouw en renovatie van het HagaZiekenhuis, zijn vierde ziekenhuisproject, dan ook vele mooie uitdagingen. Voor dit ziekenhuis, waar hij in 2013 startte, was hij vijf jaar projectleider manager bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. “De eisen die worden gesteld aan de (ver)bouw van een ziekenhuis zijn hoger en anders dan van een kantoorpand met maar een soort gebruiker. Ondertussen houd ik me alweer 17 jaar bezig met ziekenhuizen. De norm wijzigt steeds en het bouwen van een ziekenhuis verandert daar zeker in mee.”

Gebruikers medebepalend voor beter eindresultaat

Door het DBM-contract met het HagaZiekenhuis, dat uit wel 3.005 documenten bestaat, behoorde het ontwerp ook tot de taak van het consortium. De indeling van de afdelingen is samen met de gebruikers ontwikkeld. “Normaal gesproken krijg je een bestek en dat ga je voor de deadline zo goed mogelijk uitvoeren. Bij dit project hebben we eerst heel veel gesprekken gevoerd met verzorgenden, verpleegkundigen en artsen: de zogenaamde gebruikersoverleggen. Per afdeling zijn de functionaliteiten binnen de ruimte doorgenomen, de toe te passen apparatuur en de benodigde installaties. Ook de patiëntprofielen en de verschillende verpleegkundige handelingen zijn uitvoerig besproken. Met al deze informatie is binnen het gestelde budget het ontwerp tot stand gekomen: echt uniek! De klant krijgt hierdoor een beter product.”

Patiënt centraal dankzij architect met vooruitziende blik

Omdat het project onder meer het nieuwe Juliana Kinderziekenhuis omvat, wilde het bestuur geen standaard inrichting en is gekozen voor bouwkundigen en een architect met een frisse blik, die nog nooit een ziekenhuis gebouwd hadden. Roberto Meyer van MVSA Architects heeft het ontwerp gemaakt vanuit het zorgconcept Planetree dat het HagaZiekenhuis hanteert, een vernieuwende manier van zorgen waarbij de patiënt centraal staat. Kenmerkend voor het ontwerp zijn de zachte, ronde lijnen, transparantie en veel inval van daglicht. “Naast het mensgerichte is ook gedacht aan de toekomst. Het gebouw is multifunctioneel en kan met het grootste gemak anders ingericht worden, afhankelijk van de zorgvraag en het bestemmingsplan.”

Samenwerken met betrouwbare partijen

Bij projecten met bestek werken de betrokken partijen vaak allemaal op eilandjes. “Bij dit project zijn voornamelijk ondernemingen van VolkerWessels betrokken. We zijn al partners en dat maakt ons sterk. Verder hebben we met partijen samengewerkt waarmee we in het verleden goede ervaringen hebben opgedaan, zoals Elbo Technology. Zij zijn bereid oplossingsgericht mee te denken, bieden ook na de oplevering toegevoegde waarde en nemen verbeterpunten mee naar een volgend project.”

Toekomstbestendige gebouwentechniek en slimme oplossingen

Eigenlijk had het HagaZiekenhuis een andere partij voor de steriele intercommunicatie en toegangscontrole. “Wij hebben Elbo echter leren kennen als een betrouwbare partner en zijn heel tevreden over hun producten, dus hebben we hen ook bij dit project geïntroduceerd. Vooral de babyfoon-oplossing, die ook is toegepast in het Jeroen Bosch Ziekenhuis, is van een hele goede kwaliteit. Functies zijn geïntegreerd in het ziekenhuissysteem en de oproepen zijn heel betrouwbaar. Elbo Technology neemt de uitdagingen die we bij ze neerleggen serieus en komen met een gedegen antwoord. Dat werkt heel prettig”, sluit Michel Molenaar af.