'Tegenwoordig zijn er bijna geen draadjes meer'

Hart voor domotica

Gerard is een ondernemer van 37 uit Zeeland die liever anoniem blijft. De naam Gerard is dan ook gefingeerd. Een beetje privacy is tegenwoordig welkom en de man staat niet te popelen om zijn anti-inbraaksysteem te testen. Maar áls het gebeurt is hij er naar eigen zeggen klaar voor. 

Van kindsbeen af zat Gerard te rommelen met elektronica. In de beginjaren, als tiener, bestond zijn carrière voornamelijk uit slopen van de radio's en televisies van zijn ouders. Kreeg hij een bandrecorder voor zijn verjaardag, het moest open zodat de speurneus alle draadjes vanbinnen kon volgen.
"Tegenwoordig zijn er bijna geen draadjes meer", klinkt zijn stem met meewarigheid.

"Ik las jullie artikelen over domotica en het viel me weer op dat dit behandeld werd als een nieuwerwets iets. Dat is een algemene vergissing. Domotica bestaat al minstens sinds mijn kindertijd. De revolutie die onze eerste televisie-afstandsbediening bij me teweegbracht. Gigantisch! Alsof Thomas Edison voor de eerste keer zijn gloeilamp aandeed, zo voelde dat."

Niet zo heel lang daarna kreeg Gerard zijn eerste computer. Voor zijn generatie waren die een stuk minder vanzelfsprekend dan tegenwoordig. 
"Nu spelen kleuters en peuters met tablets en telefoons alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Ongelooflijk hoe snel dat allemaal is gegaan. Mijn eerste computer, daar zaten geen apps op. En geen internet. Als we iets met de computer wilden doen, dan moesten we het zelf programmeren. Soms soldeerden we extra hardware.

Herstellen was ook gemakkelijker voor mensen die er verstand van hadden. TV-reparateur was lang een gerespecteerd beroep. Elektronica werd gezien als iets voor 'de slimmen', terwijl dat ontzettend meevalt. De meeste dingen die ik heb gekocht, heb ik ooit zelf ook eens geprobeerd te maken. Zoals de Koreanen en Chinezen, ja."

Zelfbouw-elektronica boeit Gerard niet zoveel meer, maar qua domotica haalt hij zijn hart nog steeds passioneel op. 
"Mijn droom zou een Star Trek-huis zijn en ik kom toch al een heel eind. Uit die serie put ik ook veel inspiratie. Nergens in huis zijn er lichtschakelaars, bijvoorbeeld. Alleen als iemand in de kamer is, en er niet voldoende licht is, gaan onze spaarlampen aan. Met die besparing kan ik weer nieuwe spullen kopen, maak ik mezelf dan wijs.

Waarom ik het niet meer zelf maak? Soms knutsel ik nog wel wat, maar voor de dagelijkse domotica-zaken zoals automatische zonneweringen installeren, automatische lichtschakelaars, camera's en sensoren kun je het beste bij de gespecialiseerde bedrijven terecht. In de kosten zal dat niet zoveel schelen. Het zou me zelfs niets verbazen als het voor een leek veel duurder is om het zelf te maken. Zeker als het grotere projecten betreft. Mijn huis is een verzameling van projecten, zo zie ik het.

Het moeilijkste is weten wat je wilt automatiseren. De beschikbare modules zijn vaak programmeerbaar dus je fantasie is de grens. En of je nu iets van elektronica weet of niet, dat maakt niets uit. Een goed bedrijf zal je zeker voorzien van een gespecialiseerde installateur die alles van a tot z verzorgt. Bij mij was dat iemand die verstand had van Yokis-modules en daarmee al mijn wensen in de praktijk kon brengen. Als zelfbouwer kun je het nooit zo netjes, duurzaam of snel doen, om maar te zwijgen van de stabiliteit en kwaliteit van het materiaal. Dat haal je nooit zelf. Ik mag dan wel verstand hebben van elektronica, verder heb ik twee linkerhanden dus inbouwen van dergelijke systemen trekt me sowieso minder. Hoewel, het was eigenlijk verbazingwekkend hoe weinig extra werk er moest gebeuren qua sloop- en breekwerkzaamheden. Dat sluit allemaal goed aan, zelfs in huizen die daar niet naar gebouwd zijn."

We lopen even rond in het huis van Gerard. Het is avond. Zijn inkomsthal ligt aan de noordkant en het is er wat donker. Het licht knipt vanzelf aan en terwijl we onze jassen uittrekken blijft het handig helder. Bij het betreden van de grote heldere woonkamer gaat het ganglicht keurig weer uit. Hoeveel tijd zou dat per dag schelen, geen lichtschakelaars meer hoeven uit te doen? De man des huizes neemt ons mee naar zijn 'operation room'. Daar staat een grote computer te draaien. Op het scherm een verzameling camera-feeds, slechts twee lijken actief. Even wanen we ons op de set van Mission Impossible.

"Ik was vroeger eigenlijk heel erg tegen camera's. De straten staan er vol van, het lijkt soms wel 1984. Toen er een paar jaar geleden bij ons werd ingebroken, zag ik plots het persoonlijke nut. Mijn camera's nemen niet altijd op. Ze staan in een slaapmodus en als de bewegingssensoren iets oppikken, dan gaan ze draaien. Het hele huis is omsingeld. Mijn loods, garage en tuinhuisje ook. Niemand komt nog ongemerkt op mijn terrein. Mensen met een kleiner huis en minder grond hebben dit natuurlijk allemaal niet nodig. 
Jazeker, er is ook een anti-inbraaksysteem. Als we niet thuis zijn en iemand breekt in, dan gaat het hier zowel hard als zacht loeien. Met zacht bedoel ik dat een meldkamer wordt geïnformeerd. Met hard bedoel ik écht hard. Rond het huis hangen namelijk oranje lampen subtiel verstopt. Die worden samen met de sirene geactiveerd.

Alles valt in te stellen met apps. Het licht, de verwarming, de airconditioning en de zonwering in huis gaan automatisch. Geen omkijken naar. Als die installateur dat niet allemaal piekfijn had geregeld en had ik dat zelf proberen te maken met doe-het-zelf-kitjes, was mijn woning allang in brand gevlogen. Voor mij blijft de leukste op dagelijkse basis mijn eerste koffie-shot. 's Ochtends, als ik om 6u30 opsta, heeft de timer al gezorgd voor een bakje troost. Dat is toch geweldig!"

Gerard wil op termijn graag automatische deuren, zoals in Star Trek, en toonde ons bouwtekeningen die hij een paar jaar geleden zelf had gemaakt. "Het blijft een niet zo stiekeme wens", zegt hij, "al heb ik er nog niet mee aangeklopt bij een elektro-installateur. Het voelt nog een beetje gek aan en daarom is het er voor mij misschien nog te vroeg voor. Ik wil sowieso eerst nog een automatisch sproeisysteem voor mijn kleine moestuintje".

Domotica voor iedereen?

"Of iedereen een huis vol domotica kan hebben? Dat hangt van je wensen en portemonnee af, denk ik. Ik had bijvoorbeeld ook alleen de ingang vooraan het huis kunnen voorzien van camera's in plaats van het hele grondgebied. En je hoeft niet je hele huis te voorzien van bewegingssensoren die het licht aansturen. Als je de plaatsen waar je het vaakst bent ervan voorziet, dan zit je ook goed. Om eerlijk te zijn weet ik ook niet wat het me in totaal heeft gekost, daarvoor ging het te veel in fases. Ik weet wel dat het me telkens ontzettend meeviel. Net zoals iedereen moet ik ook financieel geen wilde uitspattingen doen en hoewel 'Star Trek'-technologie duur klinkt, zijn die Yokis-modules die ik ook heb betaalbaar voor iedereen. En helemaal draadloos. Vroeger was dat toch één van de grote kosten, die kabels."

Als Gerard over draadloze domotica spreekt, valt zijn meewarigheid over het hedendaags ontbreken van draadjes nergens te bespeuren. Aanstekelijk zelfs. Dat viel ons vooral op toen we thuis weer manueel het licht moesten aandoen. Best primitief...